نویسنده: فرهاد شادکام
با شنیدن نام مصطفی زمانی نخستین چیزی که به ذهنتان می‌رسد، چیست؟ صدای خاص و چشمان سبز.
مصطفی زمانی زاده‌ی ۳۰ خرداد ۱۳۶۱ است. او در شهرستان املش استان گیلان چشم به جهان گشود. زمانی تا هفت‌سالگی در استان گیلان زندگی می‌کرد و پس از آن در فریدون‌کنار بزرگ شد. او تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه آزاد تهران گذراند و از این دانشگاه مدرک کارشناسی‌ارشد مدیریت تکنولوژی گرفت. نخستین تجربه‌ی بازیگری حرفه‌ای زمانی، قدمی بزرگ بود که در سال ۱۳۸۳، او در سریالی از فرج‌الله سلحشور به نام «یوسف پیامبر» به نقش‌آفرینی پرداخت.
زمانی چنین سریال بزرگی، نخستین قدم یک هنرمند در عرصه‌ی بازیگری باشد، برداشتن قدم بعدی برای او سخت خواهد شد. ورود زمانی به سینما پنج‌سال بعد از شروع بازی در سریال «یوسف پیامبر» رخ داد. او سال ۱۳۸۸ با سه فیلم «کیفر»، «آل» و «بدرود بغداد»، نخستین قدم‌های سینمایی خود را هم محکم برداشت. حالا پس از گذشت نزدیک به دوقرن از اولین قدم‌های مصطفی زمانی در سینما و تلویزیون، ۲۳ فیلم سینمایی و ۷ سریال در کارنامه‌ی هنری او دیده می‌شوند.
بدون قرار قبلی | پختگی یک بازیگر![بدون-قرار-قبلی]()
کارگردان: بهروز شعیبی
یاسمن مادر یک کودک اتیسمی، پس از سال‌ها به‌دنبال فوت پدرش به ایران باز می‌گردد. او شناخت اندکی از پدرش دارد و آنچه از پدرش به ارث برده است، مات و مبهوتش می‌کند. یاسمن در این سفر کوتاه خود با آشنایان پدرش دیدار می‌کند و دیدگاهش به زندگی و مرگ تغییر می‌یابد. مصطفی زمانی در این فیلم هم‌بازی پگاه آهنگرانی، الهام کردا و صابر ابر شده است. «بدون قرار قبلی» سیزدهمین فیلم بهروز شعیبی به‌عنوان کارگردان و نخستین همکاری او با مصطفی زمانی است.
فیلم بدون قرار قبلی توانست سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه‌ملی را از چهلمین جشنواره‌ی فیلم فجر به دست آورد. بازی پخته‌ی مصطفی زمانی در این فیلم، یادآور سال‌ها تلاش او و مسیر تکاملی او در سینما و تلویزیون طی این سال‌ها است. مصطفی زمانی در این فیلم نمایشی کامل از تسلط بر احساسات درونی و اعمال بیرونی شخصیت را به نمایش می‌گذارد و با همان صدای خاص خودش، شخصیتی خاص خلق می‌کند.
یک روز بخصوص | یک روزنامه‌نگار در آیینه![یک-روز-بخصوص]()
کارگردان: همایون اسعدیان
این فیلم در ۲۵ اسفند ۱۳۹۵ در سینماها به اکران درآمد و توانست به فروش یک میلیارد و صد و نود و پنج هزار تومانی دست پیدا کند. اسعدیان برای بازی در نقش حامد به بازیگری نیاز داشت که بتواند با چشم‌هایش احساسات درونی خود را به مخاطب منتقل کند. حامد باید برای عمل قلب خواهر خود انتخابی سخت بکند و این انتخاب همه‌ی زندگی او را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.
چه‌کسی بهتر از مصطفی زمانی می‌تواند با آن چشم‌های سبز ماندگارش، احساس را بدون‌ایراد دیالوگ به مخاطب منتقل کند؟ «یکروزبخصوص» نوزدهمین نقش‌آفرینی سینمایی مصطفی زمانی است و او در آن با پریناز ایزدیار، فرهاد اصلانی و محسن کیایی هم‌بازی شده است. فیلمبردار «یکروزبخصوص»، علی قاضی است و موسیقی آن را علیرضا کهن‌دیری ساخته و تدوین آن برعهده‌ی مازیار میری بوده است. فیلمنامه‌ی فیلم را خود همایون اسعدیان همراه با مجید قیصری نوشته است.
جیب‌بر خیابان جنوبی | تصویری متفاوت![جیب-بر-خیابان-جنوبی]()
کارگردان: سیاوش اسعدی
«جیب‌بر خیابان جنوبی» را سیاوش اسعدی بر اساس کتاب یک داستان فرانسوی و با احترام به فیلم اسپانیایی دزدان ساخته است. در این فیلم زمانی چهره‌ای متفاوت از خودش را به مخاطبان و منتقدان نشان می‌دهد. او در زیر گریمی متفاوت، زیبایی خود را پنهان می‌کند و تبدیل به مردی می‌شود که از دل کوچه‌ها و خیابان‌های فاسد برآمده است. چشمان او اما هم‌چنان حتی زیر آن گریم سنگین، بزرگ‌ترین اسلحه‌های او‌هستند. زمانی در این فیلم ثابت می‌کند که مانند بعضی دیگر از بازیگران سینمای ایران، تنها یک چهره‌ی زیبای سینمایی نیست و پیش از هرچیز برای هنر بازیگری احترام قائل است.
علاوه‌بر مصطفی زمانی، نورا هاشمی، امیر جعفری و بهناز جعفری هم در دومین فیلم سینمایی سیاوش اسعدی نقش‌آفرینی کرده‌اند. این فیلم با حواشی زیادی همراه بود، عده‌ای آن را اقتباسی از فیلمی به همین نام از ساموئل فولر دانسته‌اند و عده‌ای دیگر این نام‌گذاری را راهی برای فریب دادن مخاطب می‌دانند. با این‌حال و با تمام حواشی، هیچ‌چیز نمی‌تواند این حقیقت که بازی زمانی در این فیلم، یکی از بهترین‌های کارنامه‌ی هنری اوست را زیر سوال ببرد. زمانی برای بازی در این فیلم توانست جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را از جشن خانه سینمای ایران دریافت کند و همچنین نامزد دریافت این جایزه از چهاردهمین جشنواره فیلم حافظ شود.
قصه پریا | آنچه در زندگی یک مرد می‌گذرد![قصه-پریا]()
کارگردان: فریدون جیرانی
فریدون جیرانی یکی از کارگردان‌های مولف سینمای ایران است و مصطفی زمانی یکی از آن بازیگرانی است که همواره در انتخاب نقش‌هایش به کارگردان توجه کرده است. این توجه فراوان زمانی به کارگردان را با نگاهی گذرا به کارنامه‌ی او می‌توان دریافت. او به‌جز سه همکاری که طی ۳ سال با بهرام بهرامیان داشته است، دیگر با هیچ کارگردانی بیش از یک‌بار همکاری نکرده است و همواره سعی کرده با نام‌های مختلف که هر کدامشان کارگردان‌های صاحب‌سبک و بزرگی هستند، همکاری کند.
در خلاصه داستان فیلم «قصه پریا» آمده است: «حدیث مسرور در لابه‌لای خاطرات پسرعموی خود، سیاوش مسرور، با دختر جوانی مواجه می‌شود که زندگی هر دوی آنها را دست‌خوش تغییر می‌کند.» «قصه پریا» هم مانند سایر آثار جیرانی فیلمی مرموز است که باید تا انتها دیده شود. زمانی از همان ابتدا علاقه‌ی خاصی به بازی در فیلم‌های متفاوت داشت و این را هم می‌توان با نگاهی به کارنامه‌ی او به راحتی دریافت.
او همیشه از سینمای بدنه دوری کرده است و در تلاش بوده در فیلم‌های متفاوت حتی اگر بازی در آنها ریسکی بزرگ محسوب شود، در نقش‌های متفاوت بازی کند. مهناز افشار، باران کوثری، ستاره اسکندری، آهو خردمند و بیژن امکانیان سایر بازیگران این فیلم هستند. موسیقی «قصه پریا» را هم کارن همایونفر ساخته است. این فیلم که ۲۵ خرداد ۱۳۹۰ اکران شد، در گیشه۷ ۳۰ میلیون دلار فروخت. زمانی برای این فیلم نامزد دریافت جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش اصلی مرد در پانزدهمین جشن خانه سینمای ایران شد.
- بیشتر بخوانید
- قدرت، ظرافت و دیوانگی | برترین‌های مریلا زارعی
- برترین سریال های ۲۰۲۲ | از ابرقهرمانان تا درام‌های اجتماعی
- نوید پورفرج و پردیس احمدیه | ستارگانی برای آینده
کیفر | اشک، خون، عشق![کیفر]()
کارگردان: حسن فتحی
سومین فیلم سینمایی حسن فتحی به‌عنوان کارگردان مصادف با سومین نقش‌آفرینی مصطفی زمانی شد. در «کیفر» مصطفی زمانی نقش برادر یک محکوم به اعدام را ایفا می‌کند که به‌همراه سایر اعضای خانواده در تلاش است تا پول دیه را جور کند و موفق هم می‌شود. اما در لحظه‌ی آخر افرادی ناشناس چندین برابر پول دیه را به خانواده‌ی مقتول پرداخت می‌کنند تا رضایت ندهند.
حالا سیامک (مصطفی زمانی) به‌دنبال پاسخ می‌گردد. در «کیفر» مصطفی زمانی که درحال برداشتن اولین قدم‌هایش در سینما است، درخشش کم‌نظیری از خود نشان می‌دهد. او در این فیلم در همان‌حال که جان سخت است، عاشق نیز است و در همان‌حال که فریاد می‌زند و خشمگینانه اشک می‌ریزد و اندهناک می‌شود. «کیفر» را شاید بتوان سکوی پرتاب سینمایی مصطفی زمانی در نظر گرفت.
امیر جعفری، مریلا زارعی، انوشیروان ارجمند، جمشید هاشم‌پور و هانیه توسلی از دیگر بازیگران این فیلم هستند. موسیقی این فیلم را فردین خلعتبری ساخته و خواننده‌ی تیتراژ پایانی آن رضا یزدانی بوده است. این فیلم در ۱۹ خرداد ۱۳۸۹ به اکران در آمد و توانست نامزدی در رشته‌ی بهترین بازیگر نقش اصلی مرد در چهارمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان را برای مصطفی زمانی به ارمغان بیاورد.
شهرزاد | فرهادترین فرهاد![شهرزاد]()
کارگردان: حسن فتحی
شش‌‍‌سال پس از «کیفر»، زمانی حسن فتحی تصمیم گرفت یک سریال عاشقانه بسازد برای انتخاب یک بازیگر در نقش شخصیت عاشق‌پیشه‌ی فیلم، مستقیم به سراغ مصطفی زمانی رفت. فتحی از همان ابتدا می‌دانست که هیچکس نمی‌تواند اشعار نیما یوشیج را که او برای فیلم خود در نظر گرفته بود، بهتر از مصطفی زمانی بخواند و حتی اگر کسی باشد که بتواند، هیچکس نمی‌تواند صدای او را داشته باشد.
«شهرزاد» داستان دختری است که در میانه‌ی رابطه‌ای عاشقانه با پسری که دوستش دارد به سر می‌برد اما شرایط خانوادگی و مشکلات اقتصادی او را از معشوقه‌اش دور می‌کند و به آغوش مردی دیگر می‌کشاند. زمانی در سه فصل سریال «شهرزاد» که طی سال‌های ۱۳۹۴، ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ منتشر شد، ایفای نقش کرد و در هجدهمین جشنواره‌ی فیلم حافظ، نامزد دریافت جایزه‌ی بهترین بازیگر مرد درام شد.
مصطفی زمانی در این سریال عاشقانه در کنار شهاب حسینی، ترانه علیدوستی، پریناز ایزدیار،علی نصیریان و بسیاری دیگر از بازیگران تراز اول سینما و تلویزیون ایران نقش‌آفرینی می‌کند و برای لحظه‌ای زیر سایه‌ی کسی نمی‌رود. او در «شهرزاد» به همه اثبات می‌کند که لیاقت حضور داشتن در بین بازیگران سطح اول را دارد.
یوسف پیامبر | نگین انگشتری کارنامه‌ی هنری مصطفی زمانی![یوسف-پیامبر]()
کارگردان: فرج‌الله سلحشور
بازیگران زیادی بوده‌اند که در فیلم‌های تاریخی و مذهبی در نقش شخصیت‌های تاریخی و مذهبی و اجتماعی مقابل دوربین رفته‌اند اما کدام آنها توانسته‌اند نام خودشان را به‌اندازه‌ای که نام مصطفی زمانی با یوسف پیامبر عجین شده ، با شخصیت خود عجین کنند. چشمان خود را ببندید و مدام در ذهنتان نام «یوسف پیامبر» را تکرار کنید. تنها یک تصویر به ذهنتان خواهد آمد و آن چهره‌ی مصطفی زمانی است. او که نخستین تجربه‌ی بازیگری خود را از سر می‌گذراند در «یوسف پیامبر» شگفتی آفرید.
او معصومیتی فراموش‌نشدنی را در چهره‌ی خود جای داده بود و با آن صدای تکرارنشدنی، گویا خود حضرت یوسف بود. مصطفی زمانی در این سریال که بی‌شک پروژه‌ای سخت و نفس‌گیر بوده است در کمال تعجب در کنار بعضی از باتجربه‌ترین بازیگران تاریخ سینما و تلویزیون ایران مانند کتایون ریاحی، پروانه معصومی و محمود پاک‌نیت نقش‌آفرینی می‌کند. او برای یک‌لحظه هم بازی‌اش تحت‌تاثیر آنها قرار نمی‌گیرد و حتی گاهی آنها را زیر سایه‌ی خود قرار می‌دهد. مصطفی زمانی در هر نمایی که در «یوسف پیامبر» حضور دارد، درخشیده است و حتی برای یک‌لحظه نمی‌توان ساخته شدن این سریال را بدون حضور او تصور کرد.
