نویسنده: شبیر نعلبندیان
سینمای ایران از دیرباز تا کنون از غنای خوبی در ژانر کمدی برخوردار بوده و همواره بازیگران متعددی را در این ژانر به خود دیده است. عده‌ای از آن‌ها برای مدتی بر سر زبان‌ها بودند و پس از مدتی به ورطه فراموشی سپرده شدند و عده‌ای توانستند محبوبیت خود را با ظهور و طلوع رقیبانی سرسخت حفظ کنند و ستاره بمانند. در متن زیر مروری کرده‌ایم بر هفت بازیگر کمدی که موفقیت و محبوبیت بالاتری نسبت به سایرین دارند. اکثریت آن‌ها با وجود آنکه از نقش‌های جدی به کمدی و بالعکس عزیمت کرده‌اند و تجربه‌های گوناگونی را در سایر حوزه‌ها داشته اند اما «کمدین» بهترین کلمه‌ای است که در موردشان به کار برده می‌شود.
اکبر عبدی | مرد هزار چهره
تقریبا هیچ نسلی را نمی‌توان یافت که اکبر عبدی را نشناسد و از بازی‌هایش خاطره نداشته باشد. بازیگری با چهره‌ای استثنایی که با سریال‌هایی چون مَثَل آباد، محله برو بیا و محله بهداشت که غالباً برای گروه سنی خردسالان و نوجوانان ساخته شده بود کار در عرصه‌ی تصویر را آغاز کرد و رفته رفته به جایگاه قابلی توجهی در سینما دست پیدا کرد و تبدیل به یکی از کمدین‌های ماندگار و مستمر تمام این سال‌ها شد.
با اینکه عمده‌ی نقش‌های اکبر عبدی را فیلم‌های کمدی تشکیل داده‌اند اما در نقش‌های جدی هم به سان شخصیت‌های شوخ و شنگی که پیش‌تر ایفا کرده بود تبحر یکسانی از خود نشان داده است. عبدی را می‌توان جزو معدود بازیگرانی دانست که در طول دوران فعالیتش به خوبی توانسته مرز بین جدی و کمدی را در کارنامه‌ی بازیگری‌اش تفکیک کند به نوعی که سایه دیگری بر دیگری سنگینی نکند. شایان ذکر است که او برای حضور در فیلم‌هایی چون آدم برفی، خوابم می‌آد و خواب زده‌ها رکورد بازی در نقش جنس مخالف (زن) در سینمای ایران را در اختیار داشته و با اختلاف نسبت به سایر بازیگرانی که چنین تجربه‌ای داشته‌اند موفق‌تر بوده است.
عبدی وارد ششمین دهه‌ی زندگی‌اش شده و برای او توفیری ندارد تا در فیلمی به نقش یک جوان عاشق‌پیشه ظاهر شود و در فیلمی دیگر ایفاگر پیرمردی فرتوت و رو به موت باشد.
مهران مدیری | مدیری، بدون توقف
پیشینه‌ی مهران مدیری گسترده‌تر از آن است که بتوان در چند خط بازگو و بررسی کرد. فعالیت‌های او نه تنها به بازیگری بلکه به خوانندگی، مجری‌گری و کارگردانی گسترده می‌شود. با این حال اولین کلمه‌ای که بعد از شنیدن اسم او به ذهن اکثریت خطور میکند کمدین است.
بازیگری که با بازی در تئاتر و گویندگی در رادیو آغاز به کار کرد و با ساخت مجموعه هایی چون پرواز ۵۷ و ساعت خوش و سپس جُنگ‌های نوروزی، انقلابی در بخش نمایشی صدا و سیما ایجاد کرد و علاوه بر بازیگر، به عنوان کارگردانی خوش‌فکر و خلاق بر سر زبان‌ها افتاد و زمینه ساز حضور و درخشش بسیاری از بازیگران کمدی هم‌عصر خودش شد. سبک و سیاق بازی او با همان تکه کلام‌های معروف در آثار تلویزیونیاش که معمولاً وظیفه‌ی ایفای یکی از نقش‌های اصلی را در کنار کارگردانی برعهده می‌گیرد از ویژگی‌های مهم و فراموش نشدنی او شمرده می‌شود.
رضا عطاران | سلطان کمدی
رضا عطاران در طول دوران سی ساله فعالیت هنری‌اش، علاوه بر بازیگری در کارگردانی، نویسندگی و خوانندگی هم دستی بر آتش داشته اما به طور مشخص به عنوان کمدینی شناخته می‌شود که حضور و نامش بر پای هر اثری تضمین کننده‌ی استقبال خیره‌کننده‌ی مخاطبین از آن است.
به جرات می‌توان گفت که سبک بازی او به هیچ کمدینی، چه در داخل و چه در خارج، شبیه نیست. سبکی که در طی این چند سال ماهیت و کیفیت خود را حفظ کرده و کهنه نشده است که البته دلیل طراوت و تازگی و این عدم قدیمی‌شدن بازی او را می‌توان در شخصیت خود عطاران که غالبا آدم خونسردی شناخته می‌شود جستجو کرد. عطاران را می‌توان از پیشگامان سریال سازی در تلویزیون دانست که با سه سریال متهم گریخت، خانه به دوش و بزنگاه سه گانه‌ای موفق در جذب مخاطب به ارمغان آورد. حضور رضا عطاران در فیلم‌هایی چون نهنگ عنبر و هزارپا سبب آن شد تا چند فیلم سینمایی برای مدتی عنوان پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران را یدک بکشند.
سیامک انصاری | مردی با دوربین فیلمبرداری
سیامک انصاری از دهه هفتاد فعالیت هنری‌اش را آغاز کرد و در تعدادی از آثار طنز آن زمان حضور پیدا کرد. سپس در اوایل دهه‌ی هشتاد با سریال‌های پاورچین، نقطه چین و جایزه بزرگ در نقش های فرعی به طور جدی‌تری وارد عرصه طنز شد و به شهرت رسید و این زمینه‌ساز اعتماد مهران مدیری برای سپردن نقش اصلی سریال هایی چون شب های برره، باغ مظفر، قهوه تلخ و در حاشیه به او شد. این اتفاق انصاری را به عنوان یکی از کمدین های مهم تاریخ تلویزیون و شبکه‌ی خانگی ایران معرفی کرد.
سیامک انصاری که در سریال‌های نامبرده غالباً نقش پیرپسری اتو کشیده و مظلوم را ایفا میکرد، توانست با آن نگاه‌های عاقل اندر سفیه رو به دوربین و شکستن دیوار چهارم امضای بازیگری‌اش را تثبیت کند. از این رو تبدیل به بازیگری شده است که حتی در فیلمی چون بمب، یک عاشقانه در نقش مدیر عبوس و جدی مدرسه ابتدایی شیرینی بازی‌های پیشینش را به همراه داشته و خنده بر روی لب نشاند.
امین حیایی | کمدین تهرونی
امین حیایی از بازیگرانی بود که در ابتدا با بازی در نقش‌های فرعی در فیلم‌هایی چون دو همسفر، دو روی سکه، حامی، گارد ویژه و … وارد سینما شد و پس از یک دهه فرصت حضور در نقش اصلی را به دست آورد. کارنامه‌ی حیایی از تنوع ژانری خوبی برخوردار است، از اکشن گرفته تا جنایی و درام و موزیکال و کودک و سیاسی و معناگرا و جنگی و در نهایت کمدی که مهم ترین و بارزترین ژانری است که در سیاهه‌ی پربار آثار او خودنمایی میکند.
حیایی موفق شد در اواسط دهه هشتاد با تکرار تیپِ جوانی لوتی و عاشق‌پیشه با بهره‌گیری از لهجه‌ای تهرانی و مدل راه رفتن منحصر بفردش در آثار پرفروشی چون کما و شارلاتان محبوبیت زیادی برای خود دست و پا کند و همزمان قادر بود تا در نقشی جدی و حتی خشن ظاهر شود. با این حال کمدی برگ برنده اصلی امین حیایی در دوران بازیگری‌اش به حساب می‌آید.
محسن تنابنده | شکارچی سیمرغ
محسن تنابنده پیش از آنکه به عنوان کمدین شناخته شود امتحان خود را در نقش‌های جدی و سخت پس داده و دو سیمرغ را پیش از چهل سالگی‌اش صید کرده بود. اکثریت مردم او را با سریال پایتخت که نقطه شروعِ درخشش و شهرتش در کمدی تلقی می‌شود می‌شناسند اما پیش‌تر به عنوان فیلمنامه‌نویسِ چندین فیلم و سریال کمدی فعالیت خود را آغاز کرده بود و با بازی در ژانر کمدی را با فیلم سن پطرزبورگ تجربه کرده بود.
تنابنده علاوه بر قدرت چیرگی‌اش بر نقش‌ها و شخصیت‌های گوناگون، تسلط و دقت او در ادای لهجه‌های متنوع از امتیازات بازیگری‌اش در هر ژانری محسوب می‌شود که کمتر کمدینی با سن و سال او می‌تواند به آن نائل شود.
جواد عزتی | مالک نقش‌های حساس
مسیری که جواد عزتی در بازیگری پیموده با سایرین کمدین‌ها متفاوت است. عزتی بازیگری را از تئاترهای خیابانی در پارک‌های تهران و به دنبال آن نمایش‌های خیابانی آغاز کرد و پس از بازی در نقشی کوتاه در سریال من یک مستاجرم، در سریال‌ها و تله فیلم‌های متعددی که تماماً کمدی به حساب می‌آمدند ایفای نقش کرد. سرانجام با درامی چون «طلا و مس» وارد سینمای ایران شد و تلاش کرد تا روند متفاوت‌تری را نسبت به تجربه‌های تلویزیونیاش طی کند. از این رو قدم به سوی نقش‌های جدی‌تر برداشت.
کمیت فیلم های کمدی عزتی در مقایسه با سایر فیلم‌های کارنامه‌اش سبب نشده تا کیفیت بازی او به عنوان کمدین دستخوش افت و تغییر شود. او همواره به یک اندازه برای نقش‌هایش، خواه فرعی یا اصلی، انرژی و توان به خرج داده و آن‌ها را فراتر از آنچه که بر روی کاغذ آمده، ایفا کرده است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های جواد عزتی در کمدی که سبب برجستگی بازی‌های او حتی در تیپ‌های تکراری شده است انتخاب لحنی بی‌تکلف و همدلی برانگیز به همراه اجرایی طبیعی و غیر نمایشی است که کمدی موقعیت را به خوبی ادا میکند.
