مروری بر برندگان سیمرغ بلورین «بهترین فیلم از نگاه تماشاگران» در دهه نود
نویسنده: جلال الدین بهرام
سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فجر از نگاه تماشاگران یکی از مهمترین جوایز این رویداد سینمایی است. سیمرغی که برندگان خود به خود می‌بالند آن را از دست مردم گرفته‌اند. سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران به مرور زمان به نوعی در مقابل سیمرغ بهترین فیلم از نگاه داوران قرار داده شده است. به بیان دیگر، اگر سیمرغ بلورین بهترین فیلم، بهترین فیلم از منظر برگزارکنندگان جشنواره باشد، سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران، بازتاب دهنده نگاه مردم به فیلم‌های جشنواره است. انتخابی مردمی و برخاسته از سلیقه عامه مردم که بر خلاف انتخاب بهترین فیلم کمتر نشانی از جهت گیری‌های سیاسی و اجتماعی می‌توان در آن یافت.
برخی سال‌ها مثل سال ۱۳۹۳(فیلم سینمایی رخ دیوانه) و ۱۳۹۵(فیلم سینمایی ابد و یک روز)، بهترین فیلم جشنواره فجر از نگاه تماشاگران و بهترین فیلم جشنواره فجر از نظر داوران به شکل همزمان به یک فیلم تعلق گرفته است اما در اکثر موارد سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران معمولاً به فیلمی تعلق می‌گیرد که وجوه سرگرم کننده بیشتری داشته باشد و عامه مردم ارتباط بهتری با آن برقرار کنند. این جایزه معمولا نشان می‌دهد فیلم برنده، جدای از ژانر و داستانش فیلمی پر فروش خواهد بود و بر فیلم‌های ساخته شده در سال‌های آینده تاثیر گذار است.
جایزه سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران در شانزدهمین دوره فیلم فجر یعنی از سال ۱۳۷۶ به جشنواره اضافه شده است. هر سال مسئولیت انجام رای‌گیری، نظارت و اعلام این جایزه بر عهده خانه سینما بوده است. اما از سال ۱۳۹۹ رای گیری به شکل الکترونیکی انجام می‌پذیرد. با توجه به در پیش بودن جشنواره فجر ۱۴۰۰ باید منتظر ماند و دید این سیمرغ ارزشمند امسال بر شانه‌های چه کسی می‌نشیند. به همین بهانه مروری داریم بر برندگان سال‌های گذشته‌ی این جایزه.
- بیشتر بخوانید:
- مروری بر برندگان سیمرغ بلورین «بهترین فیلم» جشنواره فیلم فجر دهه نود
- مروری بر برندگان سیمرغ بلورین «بهترین کارگردانی» جشنواره فیلم فجر در دهه نود
- مروری بر برندگان سیمرغ بلورین «بهترین بازیگر نقش اول مرد» جشنواره فیلم فجر در دهه نود
- مروری بر برندگان سیمرغ بلورین «بهترین بازیگر نقش اول زن» جشنواره فیلم فجر در دهه نود
۱۳۹۰ | برف روی کاج‌ها | پیمان معادی
رویا(مهناز افشار) پس از آنکه متوجه می‌شود همسرش(حسین پاکدل) با زن دیگری وارد رابطه شده به لحاظ روحی آسیب می‌بیند اما تلاش می‌کند با اتکای به خود به زندگی باز گردد.
با اینکه فیلم به شکل سیاه و سفید فیلمبرداری شده و ریتم کندی دارد اما پرداختن به مسائلی چون طلاق عاطفی یا رابطه‌های موازی باعش شده فیلم سینمایی برف روی کاج‌ها مورد توجه عموم مردم قرار بگیرد. هر چند که در نسخه اکران شده از فیلم میزان زیادی از صحنه‌های مرتبط با موضوع اصلی فیلم حذف شدند.
۱۳۹۱ | حوض نقاشی | منوچهر محمدی
در این دوره دو فیلم به شکل همزمان برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شدند:
مریم(نگار جواهریان) و رضا(شهاب حسینی) پدر و مادری هستند که مشکلات ذهنی و حرکتی فراوانی دارند. پسر آنها تازه به سنی رسیده که این تفاوت را درک می‌کند و همین موضوع باعث شده از آنها فاصله بگیرد.
یک ملودرام پر سوز و گداز بر اساس تحریک مخاطب به شکل حداکثری. فیلم سینمایی حوض نقاشی این توانایی را دارد که با وجود کیفیت پایین داستان، بیننده‌اش را به راحتی متاثر کرده یا به گریه بیندازد.
۱۳۹۱ | هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند | پوران درخشنده
شیرین(طناز طباطبایی) در کودکی مورد تجاوز قرار گرفته است اما هیچ گاه این موضوع را باکسی مطرح نکرده است تا اینکه در بزرگسالی و پس از چند نامزدی ناموفق به شکلی اتفاقی مانع از تجاوز به کودکی دیگر می‌شود اما…
موضوع ملتهب و پرداخت معماگونه آن باعث شده فیلم سینمایی هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند به سرعت به فیلمی محبوب در ایام جشنواره تبدیل شود و در هنگام اکران موفقیت بالایی به دست آورد.
۱۳۹۲ | شیار ۱۴۳ | نرگس آبیار
در این دوره نیز دو فیلم به شکل همزمان برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شدند:
الفت( مریلا زارعی) در انتظار بازگشت پسرش از جبهه روزگار می‌گذارند…
فیلم سینمایی شیار ۱۴۳ جدای از آنکه به موضوع دفاع مقدس و شهدای مفقود الاثر می‌پردازد، فیلمی در مورد مادرها است. احساس لطیف مادرانه که نثار کودکی غائب می‌شود. فیلم به مرور از فضای مستندگونه ابتدایی خارج شده و احساسات بیننده‌اش را هدف می‌گیرد.
۱۳۹۲ | خط ویژه | مصطفی کیایی
کاوه (هومن سیدی) به همراه خواهر(هانیه توسلی) و شوهرخواهرش(مصطفی زمانی) حساب بانکی متعلق به یک رانت خوار را هک می‌کنند.
وجود بازیگران ستاره، خط داستانی جذاب، کنایه‌های پرشمار سیاسی و ضرباهنگ بالای داستان، در کنار پایان تماشاگر پسند فیلم باعث شده فیلم سینمایی خط قرمز مورد توجه عامه مردم قرار بگیرد.
۱۳۹۳ | رخ دیوانه | ابوالحسن داوودی
ماندانا(طناز طباطبایی)،کاوه(صابر ابر)، مسعود(ساعد سهیلی)، پیروز(امیر جدیدی) و غزل(نازنین بیاتی) در یک قرار اینترنتی با هم آشنا شده و بر سر موضوعی عجیب شرط بندی می‌کنند.
رخ دیوانه تمام چیزهایی که از یک فیلم جوان پسند انتظار می‌رود را در خود دارد. جمع بازیگران جذاب و زیبا. داستان مهیج. معمای داستانی درگیر کننده و در انتها پیام آشکاری که به راحتی درک و دریافت می‌شود.
۱۳۹۴ | ابد و یک روز | سعید روستایی
در خانواده‌ای بدبخت که به حداقل‌ها راضی است، دختر خانواده، سمیه(پریناز ایزدیار) بناست عروس افغان‌ها شده و به افغانستان برود. موضوعی که موجب اختلاف شدید میان برادرهایش مرتضی(پیمان معادی) و محسن(نوید محمدزاده) می‌شود
جدای از بازی خوب بازیگران و دیالوگ نویسی درخشان سعید روستایی، فیلم سینمایی ابد و یک روز بیشتر به خاطر جنبه استعاری داستانش مورد توجه تماشاگران قرار گرفت:خانه‌ای که پدر ندارد، بچه‌ها به جان هم افتاده‌اند و ناموسش به فروش رفته است.
۱۳۹۵ | ماجرای نیمروز | محمدحسین مهدویان
سال‌های آغازین دهه ۱۳۶۰. مجاهدین در حال ترور مسئولین و بمب گذاری در سطح شهر هستند. در همین حال، رحیم(احمد مهران‌فر) گروهی متشکل از کمال(هادی حجازی‌فر)، حامد(مهرداد صدیقیان )، صادق(جواد عزتی) و مسعود(مهدی زمین‌پرداز) را در اطلاعات سپاه مدیریت می‌کند تا سر منشا این جنایات را پیدا کنند.
فیلمی خوش ساخت و دیگر کننده که هر چند چندان به تاریخ وفادار نیست اما به همین دلیل حساسیت برانگیز است و توجه جلب می‌کند. علاوه بر اینکه فیلم سینمایی ماجرای نیمروز به مقطعی از تاریخ معاصر و آدمهایی می‌پردازد که تا پیش از این هیچ نشانی از آنها در سینمای ایران نبود.
۱۳۹۶ | مغزهای کوچک زنگ زده | هومن سیدی
شکور(فرهاد اصلانی)، شاهین(نوید محمد زاده) دو برادر درگیر خلافکارهای خرد و تجارت مواد مخدر هستند که متوجه می‌شوند فیلمی از زندگی خصوصی خواهرشان در حال دست به دست شدن است.
فیلم سینمایی مغزهای کوچک زنگ زده برخلاف فیلم‌هایی که موضوع خلاف در پایین شهر را تبدیل به بهانه‌ای برای حرف‌های اجتماعی گل درشت می‌کنند، فیلمی قصه‌گو و پیچیده است که به روابط درون یک خانواده می‌پردازد. از سوی دیگر شکل نمایش خشونت، چه زبانی و چه فیزیکی، در فیلم حالتی افسارگسیخته دارد. به همین دلیل با فیلمی متفاوت از سنیمای ایران مواجهیم که تا لحظه آخر داستانی برای تعریف کردن و صحنه‌ای برای درگیر کردن دارد.
۱۳۹۷ | متری شیش و نیم | سعید روستایی
مأمورین پلیس مبارزه با مواد مخدر به سردستگی صمد(پیمان معادی) به دنبال فروشنده بزرگ شیشه در تهران به اسم ناصر خاکزاد (نوید محمدزاده) هستند.
درست مثل فیلم سینمایی ابد و یک روز، بازی خوب بازیگران و دیالوگ‌های سعید روستایی عوامل اصلی در جذب بیننده‌ای هستند که تا کنون فیلمی در مورد روابط پیچیده میان پلیس و خلافکارهای بزرگ ندیده است. علاوه بر اینکه نمایش شکل برخورد با معتادین در بازداشتگاه‌ها و دادگاه‌ها برای بیننده تازگی دارد.
۱۳۹۸ | شنای پروانه | محمد کارت
فیلمی از آموزش شنا توسط پروانه(طناز طباطبایی) منتشر شده است و پروانه از ترس شوهرش هاشم(امیر آقایی) برای کمک به سراغ برادرشوهرش حجت (جواد عزتی) می‌رود.
فیلم سینمایی شنای پروانه می‌توانست به سادگی فیلمی لبریز از زد و خوردهای بی منطق شود اما با انتخاب قهرمانی که منزل به منزل پیش می‌رود تا با حقیقت رو به رو شود، تبدیل به فیلمی شده که بیننده را به درون سیاهی و پلیدی پیرامون زندگی یک لات می‌برد و با تصمیم نهایی قهرمان داستان تنها می‌گذارد.
۱۳۹۹ | ابلق | نرگس آبیار
چشم جلال(بهرام رادان) به دنبال زنِ برادرش راحله(الناز شاکردوست) است…
در فیلم سینمایی ابلق، روابط پرداخت شده آدم‌ها در محله‌ای فقیر نشین، تعدد شخصیت‌ها و بازیگران معروف، بیننده را با فیلم همراه نگه می‌دارند اما آنچه باعث می‌شود فیلم به اثری محبوب شود و سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را از آن خود کند، حوادثی است که در یک سوم پایانی می‌افتند. انتخاب‌های سختی که شخصیت‌ها مجبور به انجام آن هستند و بیننده را دچار شک و تردید می‌کنند.
