شلوغ کاران بامزه؛ یادداشتی درباره هفت فیلم سینمایی کمدی و پرجمعیت سینمای ایران

نویسنده: نعیم صدفی

کمدی­‌های پرجمعیت اساسا نمونه‌­های موفقی در سینما برای سرگرم کردن بیننده به شمار می­‌روند. بازیگران خوب و بد در کنار هم ترکیبی می‌سازند که در شلوغی حاصل شده، رفتارهایی از خود برجا می­‌گذارند که یک کل منسجمِ کمیک را برای بیننده به همراه دارد. به‌طوری که این صحنه­‌های شلوع در خیل اتفاقات روزمره‌ی زندگی برای هرکدام‌ از ما می­‌تواند نمودی چندباره داشته باشد.

اگر یادآوری چندباره‌ی­ آنها هنوز هم ته­‌رنگی از شادی و لبخند را برایمان به همراه داشته باشد، یعنی فیلم­ کارش را درست انجام داده است. با این­‌حال تفاوت بازی­‌ها و پی‌رنگ داستانی منسجم نیز در ماندگاری این فیلم‌­ها و جدایی­شان از کمدی­‌های سخیف تاثیر گذارند.
در ادامه با بررسی هفت فیلم کمدیِ پرجمعیت و البته متفاوت سینمای ایران با مجله‌ی سینما همراه باشید.

 

یک) اجاره‌نشین­‌ها | یک آپارتمان عجیب

اجاره‌نشین­‌های داریوش مهرجویی یکی از بهترین و آبرومندترین فیلم­‌های کمدی سینمای ایران است. این فیلم که در اواسط دهه‌ی شصت ساخته شد، تلاش­‌های ساکنین یک آپارتمان فرسوده برای به کرسی نشاندن حرف خود را روایت می‌کند. ماجرا به ظاهر درباره‌­ی تعمیر این آپارتمان است، اما فیلم در لایه­‌های زیرین خود از اصل اجتماعی مهمی صحبت می­‌کند که در لایه‌­ی رویی‌­اش با موقعیت­‌های کمیک پوشانده شده است. شخصیت‌­پردازی روانکاوانه­‌ی داریوش مهرجویی از دیگر وجه­‌های بارز این اثر است.

اجاره-نشین-ها این فیلم هرآنچه لازمه­‌ی یک اثر مهم و ماندگار است را در خود دارد، از موقعیت­‌های مفرح  گرفته تا فیلمنامه‌­ای پرفراز و فرود که در یک محیط آپارتمانی، قصه ­را استادانه در خود پیچ و تاب داده است. «اجاره‌­نشین‌­ها»  یک کمدی کارآمد برای تمام دوران‌­ها است که می­‌توان به چند دلیل آن را تماشا کرد؛ یکی همان لایه‌ای زیرین اجتماعی­‌اش، دومی موقعیت­‌های مفرح و کمیک­‌اش و سومی بازی ماندگار ستاره‌­هایی چون مرحوم عزت­‌الله انتظامی، اکبر عبدی، مرحوم حمیده خیرآبادی و البته رضا رویگری.

 

دو) قاعده بازی | آدم‌­های فانتزی

«قاعده بازی» یک کمدی پر ستاره و فیلمی متفاوت چه برای کارگردانش، احمدرضا معتمدی و چه برای سینمای ایران به شمار می‌رود. قصه­‌ی فیلم روایت دارا و ندار است؛ روایت دو خانواده از پدری مشترک که یکی از آنها در بالای شهر و دیگری در پایین شهر سرگرم زندگی خویش هستند تا اینکه یک عشق تصادفی  این دو خانواده را به هم پیوند می‌­دهد.

قاعده بازی البته همه چیز قرار نیست به همین راحتی اتفاق بیافتد، تسلسل موقعیت­‌های کمیک و پرهیز از طنز کلامی وجه بارز «قاعده بازی» است که به لطف حضور ستارگانی چون اکبر عبدی، جمشید هاشم­‌پور، فریده سپاه­‌منصور، علیرضا خمسه، حمید لولایی  والناز شاکردوست موفق از کار در آمده است. اتفاقات گاه فانتزی و البته منطق فانتزی حاکم بر قصه شاید در درجه‌ی نخست چندان برای بیننده ملموس نباشد اما لحظات مفرح و تازه‌­ای که در این اثر وجود دارد آن را به یکی از فیلم­‌های کمدی مهم سینمای ایران تبدیل کرده است.


سه) ایران برگر
| دعوای حیدری-نعمتی

«ایران برگر» فیلمی صمیمی با ماجرای دعوای سیاسی اجتماعی دو جناح که در یک روستای خیالی است. مسعود جعفری جوزانی در این فیلم با نیم‌نگاهی به سریال شب‌­های برره  و البته استفاده از بازیگران مطرحی چون محسن تنابنده، احمد مهران­فر، نیوشا ضیغمی، حمید گودرزی و… برای نقش‌های پر رنگ فیلم خویش، سعی کرده از یک تقابل ریشه‌­ای که در تاریخ ایران آن را با اصطلاح دعوای حیدری نعمتی می‌شناسیم، استفاده‌­ای سیاسی و کمدی داشته باشد.

ایران برگر به‌طوری که در جدی­‌ترین موقعیت­‌های آن نیز مانند صحنه­‌ی فلک بستن یک مباشر، باز هم نمی‌­توان از خنده دست برداشت. این فیلم می­‌تواند برای مخاطب عام سینمای ایران راضی‌کننده باشد چرا که از یک کهن­‌الگوی عشقی و البته کمدی شلوغ و پر زدوخورد در فضایی انتخاباتی نیز برخوردر است. «ایران برگر» از پرفروش‌­های سینمای ایران در زمان اکران یعنی در بهار سال ۱۳۹۴ بوده است.

 

چهار) من دیه‌­گو ماردونا هستم | دنیای عاقل­‌های­‌دیوانه

«من دیه­‌گو ماردونا هستم» ساخته­‌ی بهرام توکلی از جنس کمدی­‌های متفاوت سینمای ایران همچون فیلم سینمایی «قاعده بازی» است. جنگ بالاشهری‌­ها با پایین شهری­‌ها، با این تفاوت مهم که این فیلم به‌جای برخورداری از موقعیت­‌های کمیک از طنز کلامی در موقعیت­‌های شلوغ برخوردار است. منازعه­‌ی آدم‌­های دو خانواده چه در درون خانواده خویش و چه در تقابل باهم باعث تسلسل اتفاقات کمیکی می­‌شود که در فرم متفاوت قصه نمود پیدا می­کند.

من-دیه‌­گو-ماردونا-هستمسعید آقاخانی در نقش یک نویسنده که سعی دارد راه­‌حل‌هایی منطقی برای این منازعه پیدا کند و یکی از بهترین نقش‌آفرینی‌های خود در این فیلم به نمایش گذاشته است. البته در این فیلم ستارگانی چون صابر ابر، سارا بهرامی، جشمید هاشم‌­پور، پانت‌آ‌ پناهی‌ها، ویشکا آسایش و البته هومن سیدی نیز نقش‌آفرینی کرده‌اند. گفتنی است هومن سیدی برای بازی در این فیلم در جشنواره‌ی سی و سوم فجر، سیمرغ بلورین بهترین نقش مکل مرد را از آن خویش کرد.

 

پنج) زیر نظر | یک اتفاق ظاهرا معمولی

«زیر نظر» یک کمدی پرجان و  پر هیاهو و قصه‌­ی یک شبِ دو مرد متاهل در یک تنهایی مجردی است، در شبی که رئال و بارسلونا نیز با هم مسابقه دارند. ماجرا درباره­‌ی محسن با بازی رضا عطاران است که در نیمه‌­ی تنهایی مجردی­اش متوجه می­‌شود همسرش تا چند ساعت دیگر به خانه بازخواهد گشت. محسن با بازی رضاعطاران در کنار امید با بازی امیر جعفری ترکیب بی‌نظیری ساخته است که صد و بیست دقیقه مخاطب را با خنده با خود همراه می­‌سازد.

زیر نظراولین ساخته‌­ی سینمایی مجید صالحی یک کمدی بازیگر محور از جنس طنزهای سال‌های نه‌چندان دور تلویزیون است. فیلم از قصه­‌ی خاصی برخوردار نیست اما شرح تلاش­‌های پت‌و‌مت ­گونه­‌ی محسن و امید در یک شب عجیب و غریب در آپارتمانی که آبستن یک حادثه است، «زیر نظر» را به یک کمدی متفاوت و جذاب و چیزی به دور از کمدی­‌های رایج بازار تبدیل کرده است.
حضور سروش جمشیدی و آزاده صمدی در کنار ترکیب رضا عطاران و امیرجعفری برگ برنده­‌ی مهمی برای این فیلم بوده است. فیلمی که اکران آن همزمان با شیوع ویروس کرونا باعث شد شاید آنطور که باید قدر نبیند.


شش) دایره زنگی
| ­دیش‌های پردردسر

«دایره زنگی» جدی­‌ترین کمدی سینمای ایران است که اصغر فرهادی فیلمنامه‌­ی آن را به نگارش در آورده است. ماجرای صاحبان دیش‌­های ماهواره در یک آپارتمان که وقوع یک طوفان شبانه و بهاری در تهران، آنها را به هم پیوند می­‌دهد. دوربین پریسا بخت‌آور، همسر اصغرفرهادی، پس از ورود به هر واحد که با مشکلِ خرابی دیش دست به گریبانند، با  بررسی مشکلات شخصی ­آ­نها از این مشکل عمومی، خرابی دیش، استفاده می­‌کند تا برخورد میان همسایگان اجتناب ناپذیر و البته کمدی باشد.

دایره زنگیفیلم با نگاهی جدی به معضلات اجتماعی سعی کرده است با بررسی زندگی ساکنین این آپارتمان مشکلات جاری در اجتماع را در آپارتمانی که شاید استعاره­‌ای از یک کل بزرگ یعنی جامعه است، با زبانی کمدی بیان کند. حضور محمدرضا شریفی نیا، امین حیایی، گوهر خیراندیش و البته مهران مدیری  ترکیب ماندگاری از ساکنین بامزه­ی این آپارتمان برجا گذاشته است. گفتنی است در پی‌رنگ دیگر قصه، حضور صابر ابر و باران کوثری، هرچند جدی و به دور از کمدی اما بر جذابیت‌های این فیلم افزوده است.

 

هفت) شادروان | یک ملودارم شیرین، یک کمدی قابل قبول

«شادوران» در یک نگاه کلی به اذعان سازندگانش یک ملودارم شیرین است. اما پی‌رنگ­‌هایی که در دل ماجرای اصلی جا خوش کرده‌اند، موقعیت‌­های کمیکی از جنس کمدی­‌های ساخته شده در تلویزیون در اواخر دهه‌ی هفتاد و اویل دهه هشتاد را شکل می‌دهند. استفاده­‌ی حسین نمازی از یک موقعیت پارادوکسیکال، یعنی دست‌مایه قراردادن موقعیت فقر برای ایجاد کمدی، نتیجه­‌ی نسبتا آبرومندی را برای این فیلم به همراه داشته است.

شادروانماجرا درباره­‌ی یک خانواده‌­ی فقیر در جنوب شهر است که پس از فوت پدر برای تدارک مجلس ترحیم با مشکلاتی دست به گریبان می‌­شوند. در این بین خرده‌­پی‌رنگ­‌هایی که هر یک به‌نوعی با ماجرای اصلی در ارتباط هستند، این موقعیت­‌های کمیک را به هم پیوند می‌­دهد. فیلم شادروان با بازی رضا رویگری، بهرنگ علوی، گلاره عباسی نازنین بیاتی و…  این روزها در بخش اکران نوروزی در سینماهای سراسر کشور در حال نمایش است.

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.